A) ÜNSÜZLER: Türkçe sözcüklerde iki ünlü yan yana bulunmadığından, ünlüyle biten bir sözcüğe ünlüyle başlayan bir ek getirildiğinde sözcükle ek arasına “y, ş, s, n” kaynaştırma ünsüzlerinden biri girer.
mağaza – a mağaza – y – a (durum ekinden önce) anne – i anne – s – i (iyelik ekinden önce)
kedi – in kedi – n – in (tamlayan ekinden önce) çanta – ı çanta – y – ı (durum ekinden önce)
yedi – er yedi – ş – er (üleştirme sıfatı ekinden önce)
kapının kolu – a
kapının kolu – n – a (iyelik ekinden sonra gelen durum ekinden önce)
B) ÜNLÜLER: Türkçe sözcüklerde –hece sonlarındaki yurt, kurt, Türk, sert gibi sözcükler dışında- iki ünsüz yan yana bulunmadığından ünsüzle biten bir sözcüğe ünsüzle başlayan bir ek getirildiğinde sözcükle ek arasına “-ı, -i, -u, -ü” kaynaştırma ünlülerinden bir girer.
gel – r gel – i – r (geniş zaman eki),
görün – yor görün – ü – yor (şimdiki zaman eki)
Kaynaştırma ünlüsü her durumda kullanılmaz:
yemek – li yemekli
görün – mez görünmez,
kalp – siz kalpsiz…
