Türkçede geniş ünlüyle (a,e) biten bir sözcük “-yor” eki aldığında o sözcüğün geniş ünlüsünü “ı, i, u, ü” ye çevirerek daraltır.
bilm(e) – yor bilm(i)yor
ist(e) – yor ist(i)yor
izl(e) – yor izl(i)yor
sızl(a) – yor sızl(ı)yor
suçl(a) – yor suçl(u)yor
gözl(e) – yor gözl(ü)yor
durm(a) – yor durm(u)yor
verm(e) – yor verm(i)yor
bekleyor>bekliyor,
kollayor>kolluyor,
söyleyor>söylüyor,
boyayoruz>boyuyoruz,
yazmayor>yazmıyor,
başla-yor>başlıyor,
özle-yor>özlüyor,
Not: Bazı kullanımlardaki iki ünsüz arasına giren yardımcı sesler ünlü daralmasını andırır. Bu kullanımlar ünlü daralması değildir.
biliyor, duruyor, geçiyor, bakıyor, atıyor, yanıyor, seziyor, vuruyor, üzüyor, yüzüyor
Not: Türkçede “ye-, de-, ne” sözcüklerinin bazı kullanımlarında y kaynaştırma ünsüzünden önceki geniş ünlüde daralma olur. Bunların dışındaki sözcüklerde “y” kaynaştırma ünsüzünden önceki geniş ünlüde daralma olmaz.
ye – y – ecek yiyecek; ye – y – in yiyin
de – y – ecek diyecek; de-y-elim diyelim,
de-y-en>diyen,
ne – y – e niye
yeyenler>yiyenler, yiyen ye-y-en>yiyen
deyecekler>diyecekler de-y-e diye
