Hoca Dehhânî
Horasan’dan gelip Konya’ya yerleşmiş 13. yüzyıl Divan şairidir. Hakkında yeterli bilgi bulunmamaktadır ancak III. Alâeddin Keykubad döneminde yaşadığı düşünülmektedir.
- Hoca Dehhani, bilinen ilk Divan şairidir.
- Dehhani’nin şiirleri gazel ve kasidelerden oluşmaktadır. Bugüne kadar 1 kaside ve 7 gazeli bulunmuştur.
- Aruzu başarıyla kullanmıştır.
- Şiirlerinde din dışı konulara yer vermiştir. Özellikle tabiat, çiçek, gül mevsimi ve bitkileri bütün canlılık ve güzellikleriyle şiirlerine taşımıştır.
- Şiirlerinde oldukça sade bir Türkçe kullanan Dehhani, Arapça ve Farsça kelime ve tamlamalara çok yer vermemiştir.
- Dili, günlük konuşma diline oldukça yakındır. Atasözü ve deyimlere geniş yer vermiştir.
Eserleri:
- Divan
- Karamanoğlu Alâeddîn Ali Bey’den aldığı emirle 20.000 beyitlik bir Şeh-name yazmıştır ancak eser bugüne kadar bulunmamıştır.
Hoca Dehhani’nin Bir Gazeli:
Aceb bu derdümün dermânı yok mı?
Ya bu sabr itmegün oranı yok mı?
(Acaba bu derdimin dermanı yok mu? Yahut bu sabretmenin oranı yok mu?)
Yanaram mumlayın başdan ayağa
Nedür bu yanmağun pâyânı yok mı?
(Mum gibi baştan ayağa yanıyorum. Nedir bu yanmanın sonu yok mu?)
Güler düşmen benüm ağladuğuma
Aceb şol kâfirin îmânı yok mı?
(Düşman benim ağladığıma güler. Acaba o kâfirin imanı yok mu?)
Delübdür cigerümi gamzen okı
Ara yürekde, gör, peykânı yok mı?
(Yan bakışının oku ciğerimi deldi. Ara, yürekte temreni (=okun ucu) yok mu?)
Su gibi kanumı toprağa kardun
Ne sanursın garîbün kanı yok mı?
(Kanımı su gibi toprağa karıştırdın. Ne zannediyorsun, garibin kanı yok mu?)
Cemâl-i hüsnüne mağrûr olursın
Kemâl-i hüsnünün noksânı yok mı?
(Yüzünün güzelliğiyle gururlanıyorsun. Güzelliğinin eksikliği yok mu?)
Begüm Dehhânî’ye ölmezdin öndin
Tapuna irmeğe imkânı yok mı?
(Beyim, Dehhani’ye ölmeden önce huzuruna çıkmaya imkân yok mu?)